Türkiye’de yaşayan bir sinema sever için sinema içerikli yazınsal yapıtlar edinmek oldukça zordur. Hem yayınlanan sinema kitaplarının azlığı, hem de içeriksel anlamda dişe dokunur olmamaları kaynak bağlamında okurları bir hayli endişeye sokmuştur. Eğer ki bu okur, sinema bölümü mezunu ise ve ilk filmini çekmek için ufacık bilgi kırıntılarına bile muhtaçsa işler daha da çetrefilleşir. Her zaman söylenegelen bir söz vardır: Film çekmek için eline kamera almak gerekir veya set ortamı deneyimlemek elzemdir. Peki bu imkanların olmadığı durumlarda ne yapılması lazımdır? Bittabi ki  kadim dostumuz olan kitaplara başvurmak…

Girişte de belirttiğim gibi memleketimizde çıkan sinema kitapları belli başlı konular çevresinde konumlanır ve meramını anlatmak için çoğunlukla süslü ve ağır bir dile başvurur. Ülkemizde yayınlanan sinema konulu kitap sayısı da diğer ülkelerin çıkarmış oldukları yanında çok azdır. Ülke sinemamızın yüz seneyi geçen geçmişi düşünüldüğünde daha fazla sinema kitabıyla buluşmamız gerekmez miydi? Peki Türkiye’de hem sinema meraklılarını hem de film çekmek isteyenleri içeriksel anlamda tatmin edecek, mali konuda, pazarlama konusunda bilgilendirecek ve film yapım süreçlerini öğretecek bir kitap yok mudur? Yakın tarihe kadar yoktu ama artık var!

h2o Kitap’tan çıkan “Film Çekmek: Yönetmenler İlk Filmini Anlatıyor” kitabı, kendisi de bir sinemacı olan Soner Sert’in 14 farklı yönetmenle yapmış olduğu röportajlardan oluşuyor. “Hastabakıcı” filmini izlediğim Soner Sert’in çekmiş olduğu belgeseller ve kısa filmler mevcut. Kendisi bu filmlerle epey bir festival gezmiş ve ödül almış. Birçok dergide de yazan yazarın “Duvar” ve “Bir Ulusun Sineması” isimli yayınlanmış iki kitabı var. Ayrıca Soner Sert’i takip edenler, kendisinin Gazete Duvar’da farklı disiplinlerdeki kişilerle yapmış olduğu röportajlarına aşina zaten. Bu kitaptaki röportajlar da Gazete Duvar’da yapmış olduğu röportajların bir derlemesi. Ancak yazarımız yayınlanmamış röportajları da eklemiş kitabına.

Sinema ile iştigal etmiş birinin ilk filmlerini çekmiş yönetmenlere sorduğu sorular gerçekten çok yerinde. Her ne kadar röportaj yapılan yönetmenlerin hepsi, sorulara Ezel Akay kadar uzun ve detaylı bir şekilde cevap vermese de bu yönetmenlerden film yapma pratikleri adına dikkate değer bilgiler öğrenebiliyoruz. Farklı tarzda film çekmiş olsalar da bu yönetmenlerin aslında ortak bir yanları var: kendi filmlerinin aynı zamanda yapımcısı olmaları. Onlar adeta her şeye koşturuyorlar; festival başvurusunu da kendileri yapıyor, finans kalemlerine de kendileri bakıyor. Bu eser, artık günümüzde rüştünü ispat etmiş, belli sayıda film çekmiş olan A sınıfı kategorisindeki yönetmenlerin ilk filmlerini yaparken başlarından geçen zorlukları nasıl bertaraf ettikleri, hangi motivasyonla kamera arkasına geçtikleri ve daha bir çok konuda okuru ihya edecek bilgilerle dolu.

İlk filmini çekecek yönetmenlerin maddi engelleri aşması için başvuracağı temel dayanaklardan biridir Kültür Bakanlığı destekleri. Her yönetmen alamaz, alsa bile sadece bu destekle filmini çekmesi çok zordur. Üstelik geri ödemesinin de olduğunu unutmayalım… Peki alternatif yöntemler nelerdir ve bu ilk filmini çeken yönetmenler maddi bariyerleri nasıl aşmışlardır? Bu soru ve daha farklı sorular yönetmenlere sorulmuş ve içtenlikle cevap verilmiş. “Bağımsız Sinema” paradigmaları, sinema-TV bölümünün işlevselliği, “Başka Sinema”nın başardıkları ve başaramadıkları, yönetmenlerin ilham aldıkları yönetmenler gibi hem sektörle ilgili hem de o yönetmeni tanımak adına iyi hazırlanılmış sorular ve doyurucu cevaplar var karşımızda. Edebiyat-sinema ilişkisi de masaya yatırılmış. Sinemacı olmak isteyenler için söylenebilir ki bu 14 yönetmen de edebiyat ile sinemanın ayrılmaz bir bütün olduğunun ayırdında ve hepsi altını çize çize bunu belirtmiş. Yani kitap okumamış birinden iyi filmler beklemeyelim…

Okumazsak zaten bırakın film çekmeyi, birçok şeyi yapamayız. Her şeyden öte ruhsuz bir bedende gezinmek gibidir okumamak. Okurlarına sinema içerikli ve daha bir çok türde kitaplar basan h2o Kitap, ruhumu arındırmam ve sinema ile olan ilişkimi kuvvetlendirmem için bana bu kitabı hediye ederek çok kibar bir jestte bulundu.  Yazar Soner Sert’e ve bana bu kitabı hediye eden h2o Kitap’a teşekkür ediyorum.

Yazar: Umut Uçan