Atatürk: Bir Ulusun Kurtarıcısı – Mehmet Şenocak (Çizgi Roman Eleştirisi)
“Sanatkar,” der Mustafa Kemal Atatürk, “toplumda uzun mücadele ve gayretlerden sonra alnında ışığı ilk hisseden insandır.” Atatürk’ün bu övgüsüne mazhar olacak bir sanatçı olan Mehmet Şenocak’ı AnimaTürk Animasyon’un kurucusu olarak tanıyoruz. Ama onu 20 yıldır Türkiye’de yüzlerce kısa ve orta metrajlı animasyon filme yapımcı, senarist ve yönetmen olarak damgasını vurmasından daha önemli yapan bir şey var, o da Şenocak’ın dünyanın ilk Atatürk animasyon filmine imza atan isim olması! 2 bölümden oluşan ve toplamda 20 dakikalık bir süreye sahip olan “Atatürk: Bir Ulusun Kurtarıcısı” (2018) isimli animasyon filmin aynı isimli çizgi romanı ise filmin yayınlanmasından 1 yıl sonra piyasaya çıktı. Sadece filmin kitap hali olarak bakamayacağımız bu çizgi roman, filmi izlemiş olsanız bile size “yeni” bir deneyim yaşatacak kadar iyi tasarlanmış.
Göze Hitap Eden Bir Görsellik
“Laleli’de bir Azize” (1999), “Karaoğlan” (2013) ve “Hürkuş: Göklerdeki Kahraman” (2018) gibi filmlerin yönetmeni olan Kudret Sabancı’nın sunuş yazısıyla açılan çizgi romanda, önce Atatürk’ün farklı zamanlardaki kahramanlıklarını hatırlatan görseller ve yazılar karşılıyor bizi. Ardından hikayede karşımıza çıkacak karakterler bir bir tanıtılıyor. Sonra da 100 küsur sayfalık kısa ama etkileyici bir hikayeye giriş yapıyoruz. Şenocak, suluboya tabloları anımsatan arkaplanları, gerçekçi mekan çizimleri ve sempatik karakter tasarımları aynı potada eriterek, yalın ama göze hitap eden bir görsellik oluşturmayı beceriyor.
Her Yaştan İnsanı Etkileyecek
Aslında Şenocak’ın ilk hedefi Atatürk’ü çocuklara layıkıyla anlatmak olsa da bu çizgi romanın sadece çocuklar için yazılmış olduğunu söylemek doğru olmayacaktır. Günümüzde başlayıp daha sonra geçmiş ile günümüz arasında mekik dokuyan hikaye, sinematografik bir anlatıma sahip. Bu elbette çizgi romanın aslında filmden uyarlanmış olmasından kaynaklanıyor. Ama kendi yazıp yönettiği hikayeyi başka bir mecraya taşıyan Şenocak, panellemeyi yaparken, açıklama balonlarını eklerken ve diyalogları tasarlarken hem bir film kadar akıcı hem de bir çizgi romanın görsel gücüne sahip bir anlatım dili ortaya koymayı başarıyor. Bu da çizgi romanı sadece çocuklar için değil yetişkinler için de okuması keyifli bir eser haline getiriyor.
Atatürk’ü Anlamak ve Anlatmak
Sinan Meydan’ın tarih danışmanlığında hazırlanan çizgi roman, Amerikan vatandaşı bir çevre mühendisi olan Marie Thompson’ı hikayenin merkezine yerleştiriyor. Sırf bu tercih bile aslında çizgi romanı ilginç kılacak unsurlardan. Öyle ya, Atatürk’ü anlatmak için onlarca yol varken neden “yabancı” bir karakter, üstelik de bir çevre mühendisi tercih edilsin? Elbette bu öylesine yapılmış bir hamle değil, ilerleyen sayfalarda Şenocak’ın ne yapmak istediğini gayet iyi bildiğini daha iyi anlıyoruz. Atatürk’ü tanımayan bir Amerikalının Atatürk’ü keşfetmesini sağlarken, bize de Atatürk’ü tekrar hatırlatan Şenocak; Atatürk’ün ileri görüşlü bir komutan, yenilikçi bir devlet adamı, azimli bir öğretmen ve gerçek bir doğa aşığı olduğunu, Atatürk’ün hayatından en doğru kesitler ile aktarıyor. Sözün özü, Atatürk’ün kıymetini daha iyi bilmemiz gerektiğinin altını kalın çizgilerle çizdiği “Atatürk: Bir Ulusun Kurtarıcısı” çizgi romanıyla Mehmet Şenocak, bizi Atatürk sevgisiyle dolu olan unutulmaz bir yolculuğa davet ediyor. Bize de bu davete icabet etmek kalıyor…
Son olarak, bana bu kitabı hediye eden Mehmet Şenocak ve AnimaTürk Animasyon’a çok teşekkür ediyorum.
İlgili diğer yazılar:
