İki binli yılların başlarında, bir dizi tesadüfler neticesinde, bir nevi hazine niteliğinde birkaç koli elime geçmişti. Kolileri açtığımda onlarca kitap ve eski dergiyle karşılaştım. Dergilerden başlayarak uzun bir süre bu hazineyle yakından ilgilendim. Önemli bir kısmı benim okuma kültürüme uygun kitap ve dergilerdi. Onca dergi sayfası arasında en çok dikkatimi çeken şeylerden biri, dergilerde yer yer bulunan bir ilan oldu. İlanda okuyucu film izlemeye davet ediliyordu. Evet, şaşırtıcı ancak gerçek! Seksenli ve doksanlı yıllara ait bu dergilerde okuyucular bir yerlerde bir araya gelerek birlikte film izleyecek ve üzerine sohbet edeceklermiş. Kitap okumaları gibi film izlemek, muhteşem! Günümüzde de sosyal medya aracılığıyla film izleme ilanları görüyorum ancak gerek niceliği ve gerekse niteliği daha doyurucu olmalı sanki. Çünkü gördüğüm ilanlarda ki filmler sinemanın temel taşları sayılabilecek filmlerdi. İşte, benim Andrey Tarkovsky ile tanışıklığım o dergilerde ki bu ilanlarla oldu.

O günlerin şartları gereği uzun bir süre filmlerini izleyemedim ancak büyük bir merakla Tarkovsky ile ilgili bir şeyler öğrenmeye çalışıyordum. Nihayet internetin daha yaygın ve ucuz hale gelmesiyle üstadın filmlerini izleme fırsatım oldu ve hayranları arasında ki yerimi aldım. Ancak sadece filmlerini izlemek yeterli gelmedi. Kitapları olduğunu öğrendikten sonra ilk fırsatta alıp okumaya başladım. İlk okuduğum kitabı, Mühürlenmiş Zaman. 

Öncelikle Agora Kitaplığı Yayınları’na sinema kitapları yayınladığı için teşekkür etmek istiyorum. Okumak isteyeceğim onlarca kitabı bir arada bulabildiğimi itiraf etmeliyim. İlk aldığım kitaplar arasında Mühürlenmiş Zaman, Şiirsel Sinema ve Kurbağa Yağı Satıcısı vardı. Şu satırları yazarken ikisini okudum ve üzülerek bir eleştiri notu düşmem gerekiyor. Agora Kitaplığı’nın acilen sağlam bir son okuma ekibine ihtiyacı var. Ki e-posta yoluyla bu görüşümü onlara da bildirdim. Umarım ciddiye almışlardır. Çünkü kitaplar muazzam yazım hatalarıyla dolu ve almak istediğim başkaca kitaplar için yeni baskıyı beklemek zorunda kalacağım.

Mühürlenmiş Zaman’ı okumak isteyenlere ilk tavsiyem kitabın “bitirirken” başlıklı son kısmını okuyarak başlayın. Üstad bitirirken başlamış aslında! Kendisinin de belirttiği üzere kitabın yazımı hayli uzun sürmüş ve bu son kısmı yazarken genel bir toparlama yapmış. İşte bu toparlama kısmı sadece sinemaya dair değil genel olarak hayata, sanata ve sinemanın sanatsal yönüne dair olduğundan öncelikle bu kısmı okumak okuyucunun Andrei’nin dünyasına girmesini kolaylaştıracaktır. Hatta sinema ile ilgili okurlar bu kısmı başkaca dost ve arkadaşlarıyla birlikte okuyup üzerine tartışmalar yapabilirler. Çok faydalı fikirler çıkacağını göreceklerdir.

Bu bitiriş kısmı okunduktan sonra kitap normal seyrinde yeniden baştan sona kadar okunabilir. Okudukça Tarkovsky’nin sinema anlayışının ne olduğuna dair ipuçları bulacaksınız. Şiirsel sinemaya ya da aslında sinemanın nasıl bir sanat olması gerektiğine dair çok güzel notlarınız olacak kitap bittiğinde. Bir yönetmenin, film yapımında rol alan kameramandan oyuncusuna, dekorcudan yardımcı yönetmenine kadar bütün bir ekiple nasıl bir ilişki kurması gerektiği gibi konularda ki tecrübelerine dayalı önerileri ise bu kitabın okuyucuya fazladan sunduğu kazanımlar olacaktır. 

Sinemayla ilgili okuyucuya, bu kitabı okumakla ilgili önemli bir hatırlatma yapmak gerekiyor. Kitabı okurken yanınızda kalem kâğıt bulundurmalısınız. Yazar böylesi iyi bir yönetmen olunca tavsiyelerini not almak gerekir. Konunun akışı içinde bazı film ve yönetmen isimlerini zikrediyor Tarkovsky. Bu önerileri not alıp zaman içinde izlemek gerekir diye düşünüyorum. Ben kitabı okurken kendim için güzel bir liste çıkarttım. İyi okumalar…

Yazar: Nuh Ürün